Juni – October 2019
Beeldentuin Funnix, Leonard Wübbena, Wittmund, Duitsland
Dit jaar wordt in Duitsland de 200ste verjaardag gevierd van de auteur Theodore Fontane (1819, Neuruppin – 1898, Berlin). Voor die gelegenheid heb ik een sculptuur gemaakt: Fontane, een Liberaal en Nationalist.
Introductie
De Duitse schrijver Theodor Fontane schreef realistische en naturalistische romans. Hij wilde uiteindelijk niet alleen, zoals in het realisme, laten zien hoe het leven van de mens is, maar ook en vooral hoe de mens zo is geworden. Zijn verhalen spelen zich voor een groot deel af op zijn geboortegrond Pruisen, het tegenwoordige Brandenburg. Hij worstelde voortdurend met zijn geweten ten aanzien van, enerzijds de democratische hervormingen die hij op eerdere reizen in Engeland had gezien alsmede zijn sympathie voor de liberalen, en anderzijds zijn verlangen naar stabiliteit en moreel burgerdom. Zijn schommelen tussen liberalisme en conservatisme of zelfs nationalisme getuigt hiervan. Zijn romans zijn afspiegelingen van deze visie, geprojecteerd op de kleinburgerlijk samenleving. In zijn beroemdste werk Effi Briest legt hij de geborneerde kleingeestigheid van dergelijke milieus bloot. De figuur van Effi, die in haar vrijheidsdenken ten onder gaat door de halsstarrige houding van haar omgeving, zou een sterke autobiografische invulling van Fontane zelf zijn.
Verklaring kunstwerk
Mijn kunstwerk ter ere van de 200-jarige verjaardag van Fontane is een beeld dat in abstracte vorm de genoemde tweespalt tussen Fontane’s sympathie voor enerzijds het liberalisme en de vrije meningsuiting, en anderzijds het conservatisme en moreel leiderschap samenbrengt. De vorm van het werk doet vaag denken aan een persoon die in de ene hand het glas heft op de vrijheid en de democratie, terwijl de andere hand een zwaardvormig object omklemt dat symbool staat voor onderdrukking en dwang. De kleuren zijn op deze symbolieken toegesneden: rood voor een warm, mogelijk revolutionair gebaar, lichtblauw als een neutrale, nuchtere afweging, en donkerblauw voor koele en ontnuchterende repressie.